Tiểu thư phải lòng một thư sinh nghèo.

Bảo ta làm mai mối.

Ta giúp thư sinh cày ruộng.

Xuân về cấy mạ, đông đến đào ngó sen.

“Tiểu thư, ta đào được rồi! Cây ngó này dài quá! Khó nhổ vô cùng!”

Thư sinh đứng bên, đôi tai đỏ bừng.

“Tiểu Hà cô nương, đó là… chân tại hạ…”

1

Ta tên Tiểu Hà.

Không có họ.

Là tỳ nữ thân cận của đại tiểu thư Lâm Khả Ngôn nhà họ Lâm.

Nói về làm nô tỳ, ta đây quả thực xuất chúng.

Sở thích của tiểu thư, ta nắm rõ như lòng bàn tay.

Gần đây, tiểu thư đem lòng mến một thư sinh nghèo, bán tranh ở chợ rau phố Đông.

Ta khuyên nàng:

“Người đời thường nói học sĩ khí tiết cao, mà y lại ra chợ bán đồ, thật không chút liêm sỉ.”

Tiểu thư bảo ta không hiểu.

“Hẳn là chàng có nỗi khó xử, bằng không sao đành bán cả bút mực của mình?”

Ta nhìn bức tranh sơn thủy tung mực.

Lại nhìn đôi tai ửng đỏ của tiểu thư.

Suy nghĩ một hồi, liền buông tay khỏi vai nàng.

“Tiểu thư cứ ngồi đây, để em đi dò xét thử xem.”

Tiểu thư gọi ta lại.

“Tiểu Hà, chớ manh động, kẻo… làm kinh động người ta.”

Ta gật đầu.

Chuyện nhỏ thế này, giao cho nô tỳ, tiểu thư cứ an tâm.

Nói về thư sinh ấy, quả thật y rất tuấn tú.

Khuôn mặt trắng trẻo, đôi mắt đen láy như mực.

Môi tựa chấm son, như thần tiên trong tranh bước ra.

Chỉ là, thần tiên thì không mặc áo vá.

Vậy nên, y chỉ có thể ở lại trần gian, làm một thư sinh nghèo.

Ta đứng trước sạp tranh chữ, hai tay chống hông hỏi:

“Thư sinh, ngươi tên gì?”

Y ngẩng đầu, ánh mắt phảng phất kỳ vọng.

“Tại hạ họ Trì, tên chỉ một chữ Quan.”

“Quan trong đạo quán?”

Y khẽ gật đầu.

“Cô nương thật thông minh.”

Ta thầm cười nhạt trong lòng.

Thư sinh này nịnh bợ còn giỏi hơn cả ta.

Ta ngoảnh lại, nhìn lên lầu hai trà quán.

Tiểu thư đang chăm chú dõi theo.

Ta quay đầu lại, thư sinh cũng đầy vẻ mong chờ nhìn ta.

“Cô nương, có muốn mua tranh của tại hạ không? Hai mươi văn một bức.”

Ta cầm một bức tranh lên, trên đó sơn thủy chẳng khác gì nơi nghèo nàn ta từng sống.

Không có gì đáng để ngắm.

Ta lắc đầu, đặt tranh xuống.

Nhìn gương mặt trắng trẻo, tuấn tú của thư sinh, ta cười như một kẻ buôn người.

“Thư sinh, ngươi đã có gia thất chưa?”

Y sững người, khuôn mặt đầy vẻ kinh ngạc, nói năng lắp bắp.

“Chưa… chưa từng.”

Ta gật đầu, ra vẻ đã rõ.

Thế thì tốt rồi.

“Hôm nay ta không mua tranh, mà mua người.”

2

Thư sinh bị ta làm cho kinh hãi.

Khuôn mặt tuấn tú bỗng chốc tái nhợt.

Đợi đến khi hiểu ra lời ta nói, lớp da mỏng manh ấy lại đỏ bừng.

“Cô nương… việc này… e rằng không ổn đâu.”

Nhìn dáng vẻ yếu ớt, e thẹn của y, ta âm thầm lắc đầu.

Thẩm mỹ của người giàu thật khác chúng ta.

Nếu tìm đàn ông, phải là kẻ khỏe mạnh, vạm vỡ, có thể gánh vác mọi thứ.

Thư sinh này có thể làm được gì?

Còn phải nuôi y đọc sách, thi cử.

Thế mà tiểu thư lại thích.

Nàng liền nửa tháng trời, ngày nào cũng đến Tuyết Hương Lâu, chỉ gọi một bình trà, ngồi một hai canh giờ.

Gió mưa cũng chẳng màng.

Hôm nay, nàng thấy ta đi lâu chưa về, không yên lòng.

Mượn cớ tìm ta, nhưng ánh mắt lại thường xuyên liếc nhìn thư sinh.

“Tiểu Hà, em có phải đã mạo phạm vị công tử đây không?

“Thật đáng đánh!”

Ta còn chưa kịp phân bua, thư sinh đã vội chắp tay.

“Không, không có!

“Tiểu Hà cô nương… chưa từng mạo phạm tại hạ.”

Ta nhìn tiểu thư, đang nghĩ cách báo tin vui rằng thư sinh chưa có gia thất.

Nhưng nàng lại thẹn thùng, dịu dàng nhìn thư sinh, không màng đến ta.

Còn thư sinh, ánh mắt hướng về ta, cẩn trọng nói:

“Tiểu Hà cô nương và bức tranh này có duyên, tại hạ nguyện tặng cô nương, coi như kết giao bằng hữu.”

Ta bừng tỉnh, thấy y đưa bức tranh tới, liền cau mày:

“Ta không cần, ta không có tiền, đừng lừa ta.”

Tiểu thư khẽ véo vào bắp tay ta.

“Công tử có lòng, sao em dám từ chối?

“Sao chúng ta có thể nhận không tranh chữ của công tử? Hay là, công tử theo ta đến trà lâu, cùng dùng chút trà bánh?”

Chỉ thấy thư sinh ngẩng đầu, nhìn qua trà lâu bên kia đường, cười áy náy, chắp tay nói:

“Đa tạ ý tốt của tiểu thư, nhưng chưa đến giờ dọn quán, xin thứ lỗi tại hạ không thể rời đi.”

Trên mặt tiểu thư thoáng hiện nét thất vọng.

“Vậy thì những bức tranh chữ này, ta mua hết, công tử có bằng lòng không?”

“Tiểu thư, những bức họa vụng về của tại hạ chỉ đợi người có duyên đến mua, mong tiểu thư lượng thứ.”

Thư sinh nghèo mà còn kén chọn.

Cái sạp này, chúng ta ngồi trên lầu nhìn cả buổi, không hề có ai mua.

Giờ tiểu thư muốn bao trọn.

Lại còn định mời y uống trà hai mươi lượng một bình.

Vậy mà y dám từ chối tiểu thư.

Thật đáng ghét.

“Ngươi đúng là không biết điều!

“Tiểu thư nhà ta để ý ngươi, đó là phúc phận của ngươi!”

Ta còn định nói thêm, thì bị tiểu thư quát.

“Tiểu Hà, im miệng! Công tử phẩm cách thanh cao, em hiểu gì mà nói?

“Mau cảm tạ công tử tặng tranh, rồi theo ta về.”

Ta nhìn thư sinh, bị ta mắng mà không giận, ngược lại còn mỉm cười nhìn ta.

Ánh mắt ấy khiến ta cả người khó chịu.

Ta đưa tay nhận lấy tranh, vội nói:

“Đa tạ công tử, có duyên gặp lại.”

“Tiểu Hà cô nương, tái ngộ.”

3

Tiểu thư treo bức tranh của thư sinh trong phòng khuê, ngày ngày ngắm nghía.

Cuối cùng nàng si mê thật sự.

“Tiểu Hà, chàng sống khổ như thế, chúng ta giúp chàng đi.”

Ta đặt hạt thông xuống, thở dài.

Thư sinh ấy thật dầu muối không ăn.

Mời chàng uống trà còn chẳng chịu, giúp thế nào đây?

“Tiểu thư, chàng không chịu nhận, người đừng phí tâm nữa.

“Chúng ta đổi sang người hiểu chuyện hơn đi.”

Ái tình quả thực khiến người ta trưởng thành.

Một tiểu thư ngày thường kiêu kỳ, muốn gì được nấy, nay bỗng chốc thấu tình đạt lý.

“Chắc chàng không muốn để người khác đàm tiếu.

“Nhưng ta thấy chàng nói chuyện với em thì rất tự nhiên.

“Thế này, ta đưa em bạc, em thay ta chuyển cho chàng.”

Ta nâng trên tay năm mươi lượng bạc sáng như tuyết.

Lại một lần nữa đến trước quầy của Trì Quan.

Vẫn là mấy bức tranh cũ kỹ ấy.

Vẫn là bộ y phục bạc màu ấy.

Thư sinh vẫn một mực vui mừng khi thấy ta.

“Tiểu Hà cô nương! Cô lại đến!”

Ta nhớ lời tiểu thư dặn trước khi đi, gượng cười nói với y:

“Trì công tử, trời lạnh cắt da cắt thịt, để ta mời ngươi bát hoành thánh nhé.”

Như tiểu thư đoán, y không từ chối.

“Vậy thì cảm tạ Tiểu Hà cô nương.”

Trì Quan ngồi đối diện ta.

Đôi tai trắng trẻo bị gió bấc thổi đỏ bừng.

Mùi hoành thánh thơm lừng khiến bụng ta không kiềm được mà sôi rộn rã.

Ta ăn vội vài miếng, thử dò hỏi:

“Trì công tử, nhà ngươi ở đâu?

“Trong nhà có mấy người? Có ruộng đất gì không?”

Trì Quan ăn uống rất nhã nhặn.

Y nuốt hết thức ăn trong miệng, chậm rãi đáp:

“Phụ mẫu ta mất sớm trong một trận hỏa hoạn khi ta còn nhỏ.

“Trong nhà giờ chỉ còn mình ta, ở ngoại ô phía đông có hai mẫu ruộng và một căn nhà nhỏ.”

Đúng là một kẻ mệnh khổ.

Cũng giống ta, không cha không mẹ.

Ta hồi nhỏ là một đứa trẻ ăn xin, giành đồ ăn với chó hoang, chưa bao giờ thắng.

Có lần lăn từ đê sông xuống, đập đầu vào đá.

Được ông già họ La đang câu cá bên bờ sông cứu.

Khi tỉnh dậy, ta đã ở trong nhà ông.

Ông là một lão góa bụa.

Nói rằng chữa thương cho ta tốn không ít bạc.

Bắt ta ở lại hầu hạ để trả nợ.

Nói xong, ông lại múc cho ta một bát canh cá.

Canh cá ấy ta uống ba năm lại ba năm, cuối cùng ông già La chết đuối khi đi câu.

Ta bán mình vào Lâm gia làm tỳ nữ.

Sau khi Lo liệu tang sự cho ông già La.

Ta thẫn thờ ngẫm nghĩ:  Đời người, rốt cuộc là vì điều gì.

Lúc còn có thể ăn, hãy ăn cho nhiều.

Ngày khổ nạn rồi cũng qua đi thôi.

Ta gắp quả trứng chần trong bát mình, đặt vào bát y.

“Ăn nhiều vào, ngươi cũng chẳng dễ dàng gì.”

Đôi mắt y thoáng sáng lên.

Khuôn mặt dường như ửng đỏ.

“Đa tạ Tiểu Hà cô nương.”

Trì Quan nghĩ thầm: Nàng cho ta quả trứng, chắc chắn là rất yêu ta.

4

Ăn xong bát hoành thánh, ta đặt bọc bạc lên bàn.

Tiếng bạc bên trong chạm vào nhau kêu lên lách cách.

“Trì công tử, ta nói thẳng nhé.

“Tiểu thư nhà ta để ý ngươi rồi. Nàng vừa đẹp vừa tốt bụng, muốn mời ngươi về làm rể.

“Nếu ngươi muốn thi công danh, nàng có thể giúp ngươi.

“Ngươi cũng không cần gió sương cực khổ nữa.”

Nụ cười ôn hòa trên gương mặt Trì Quan dần cứng lại.

Như thể vừa bị sỉ nhục.

“Tiểu Hà cô nương, cô đến đây là vì tiểu thư nhà cô sao?”

“Tất nhiên rồi.”

Y siết chặt tay, lấy ra ba đồng tiền trả bát hoành thánh.

Ta định ngăn y lại.

Lần này ra ngoài, tiểu thư đã đưa ta bạc, đâu cần y trả tiền.

Nhưng Trì Quan trông đầy vẻ chán nản.

Y lùi lại mấy bước, giữ khoảng cách với ta, giọng điệu cũng không còn nhiệt tình như trước.

“Tiểu Hà cô nương, tiểu thư nhà cô mong cầu, tại hạ không thể đáp ứng.

“Dù phải ăn cám uống nước lã, tại hạ cũng không muốn sống nhờ người khác.”

Nói xong, y chắp tay, quay người rời đi.

Tiểu thư đã đoán trước y sẽ từ chối.

Dặn ta nếu Trì Quan từ chối, thì bảo rằng bạc này là ta cho y mượn.

Ta gọi y lại:

“Trì Quan! Đợi một chút!”

Y bước chân khựng lại, nhưng không quay đầu.

Ta đuổi theo, nhét túi bạc vào lòng y.

“Số tiền này là ta dành dụm, đợi sau này ngươi thi đỗ trạng nguyên, trả lại cũng không muộn.”

Trì Quan có chút cảm động, nhưng vẫn giữ tay sau lưng, quyết không nhận.

Ta cố nhét bạc vào người y.

Giằng co một hồi, Trì Quan đột nhiên nắm lấy cổ tay ta.

“Tiểu Hà cô nương!”

Tiếng gọi trầm thấp khiến ta giật mình.

Nhìn thấy đôi mắt y đỏ hoe, ta hoàn toàn ngẩn người.

“Sao… sao vậy, Trì công tử?”

“Ngươi thật lòng muốn giúp ta sao?”

Ta chớp mắt, vẫn chưa hiểu được ý y.

“Thật, thật sự đấy.”

“Vậy thì ngươi về nói với tiểu thư nhà ngươi, bạc này, ta không nhận.

“Ruộng đất mà phụ thân để lại, một mẫu ba sào, nếu Tiểu Hà cô nương có thời gian rảnh, đến giúp ta làm chút việc.”

Ta không thuyết phục được y.

Trở về, ta kể lại mọi chuyện cho tiểu thư.

Nàng vui vẻ vỗ tay.

“Quá tốt rồi! Đây chẳng phải là cơ hội để chúng ta gần gũi hơn sao?

“Và lại có thể giúp chàng giảm nhẹ gánh nặng!”

Ta đứng bên cạnh, không lên tiếng.

Khó khăn lắm mới làm được tỳ nữ thân cận, không phải lao động cực nhọc.

Giờ lại phải ra đồng làm ruộng.

Đang buồn bực, tiểu thư lại lên tiếng:

“Tiểu Hà, năm mươi lượng bạc này thưởng cho em! Ngày mai chúng ta cùng xuống đồng!”

“Vâng ạ!”

Ai bảo tiểu thư không tốt chứ?

Tiểu thư thật sự tốt quá đi!