Mẹ tôi khi lấy chú Cao – một người có bệnh về tâm lý, khi ấy bà đã mang thai tôi rồi.

Nhưng vì số tiền sính lễ không nhỏ, ông ngoại đã giấu kín chuyện này.

Đêm tân hôn, mẹ tôi quỳ xuống trước chú Cao và thú nhận sự thật.

Bà cầu xin chú Cao đừng hủy hôn và đừng báo cảnh sát,  bà hứa sau khi đứa trẻ ra đời, bà sẽ ra ngoài kiếm tiền, trả lại gấp đôi số sính lễ.

Chú Cao im lặng một lúc, rồi ôm chăn sang phòng bên cạnh, để lại một câu:

“Vậy ở lại đi.”

Câu nói ấy không chỉ giữ lại mạng sống cho tôi, mà còn cứu cả cuộc đời mẹ tôi.

01

Tôi sinh ra ở một thị trấn nhỏ ven biển, nơi đặc trưng nhất chính là tư tưởng trọng nam khinh nữ.

Khi một bé trai chào đời, ngay khi gia đình trở về từ bệnh viện, người dân trong thị trấn liền rộn ràng kéo đến nhà ăn mừng, góp tiền, chia sẻ niềm vui, náo nhiệt như ngày lễ.

Khi một bé gái sinh ra, nếu may mắn sống sót, sẽ bị đặt cho một cái tên tầm thường, rồi lớn lên trong cảnh thả rông, đợi chờ để được gả đi.

Thật không may, tôi là một trong số đó.

Mẹ tôi trước đây cũng vậy.

Nhưng bà vốn bướng bỉnh, không muốn sống theo khuôn phép, nên từ nhỏ đã quyết tâm học hành để thoát khỏi cảnh đời này.

Chỉ là giấc mơ ấy đã tan vỡ khi ông ngoại tôi xé tờ giấy báo dự thi đại học của mẹ.

Ông ngoại sắp xếp cho mẹ tôi vào làm trong một xưởng dệt, mỗi tháng kiếm được 600 tệ, nhiều hơn cả việc ông lái thuyền thuê, lại còn ổn định.

Người ta kể rằng, khi đó, ngày nào nhà tôi cũng vang lên tiếng cãi vã giữa ông ngoại và mẹ tôi.

Một bên than vãn rằng mình nuôi con bao năm trời mà giờ nó lại vong ơn bội nghĩa, còn một bên thì nói rằng đời mình không phải là phụ thuộc vào người khác.

Cuối cùng, mẹ tôi vẫn mềm lòng trước những lời van xin và những vết bầm tím trên người bà ngoại.

Người ta thường nói, trong cuộc đấu tranh giữa cha mẹ và con cái, người nhượng bộ cuối cùng luôn là cha mẹ, vì họ cần sự đảm bảo cho tuổi già, cần lấy lại những gì đã bỏ ra.

Nhưng với mẹ tôi, người luôn thỏa hiệp lại là bà.

Công việc ở xưởng dệt nhàm chán và buồn tẻ, nhưng mẹ tôi, người không cam chịu sự tầm thường, đã tìm cách trở thành cô gái nổi bật nhất trong xưởng.

Theo lời kể của các cô dì, mẹ tôi lúc đó luôn mặc những chiếc áo sơ mi hoa thời thượng nhất, đeo những món trang sức nhỏ không biết kiếm được từ đâu, đi đến đâu cũng khiến người ta phải nhìn chằm chằm đầy ngưỡng mộ.

Và rồi, rắc rối mới lại ập đến.

Có vài gia đình đã để ý đến mẹ tôi, họ nói bà có thân hình đầy đặn, dễ sinh con trai; rằng bà luôn đạt thành tích xuất sắc, làm việc giỏi giang và kiếm được nhiều tiền; còn có người nói bà thông minh, lấy về chắc chắn sẽ là người nội trợ tuyệt vời.

Ông ngoại tôi vui mừng khôn xiết, như thể một dự án đầu tư lâu dài cuối cùng đã mang lại lợi nhuận.

Ông bắt đầu tăng giá, khoe khoang trước bà mối về những ưu điểm tưởng tượng của mẹ tôi.

Theo lời mẹ tôi kể, đó là lần đầu tiên trong 19 năm cuộc đời, bà nghe thấy nhiều lời khen ngợi đến vậy.

Nhưng bà không để những lời nịnh hót đó làm mờ mắt, vẫn kiên quyết giữ vững tính cách nổi loạn của mình.

Nhà họ Vương có con trai bị rỗ mặt, mẹ tôi chê xấu; con trai nhà họ Lý thì nghèo; còn con trai nhà họ Triệu ở phía tây thị trấn thì nhìn cũng được, nhưng vì nhà có chút tiền nên suốt ngày nhậu nhẹt, đánh bài, mẹ tôi không ưng.

Lâu dần, mọi người trong thị trấn đều biết rằng nhà họ Lương có một cô con gái kén chọn, miệng lưỡi sắc bén.

Điều này khiến ông ngoại tôi tức giận đến mức râu tóc dựng đứng.

Sau khi xem xét và so sánh, ông liền tự ý nhận sính lễ của một gia đình, nói rằng đến ngày cưới sẽ đem mẹ tôi về nhà chồng.

Khi đó, mẹ tôi đã có một người yêu, đó là một nghệ sĩ biểu diễn ở thị trấn. 

Tôi đã từng xem ảnh, ông ta có mái tóc xoăn buộc lỏng sau gáy, mặc một chiếc áo ba lỗ trắng, ngậm điếu thuốc trên môi, gương mặt tinh tế đến mức khiến người ta lầm tưởng đó là phụ nữ.

Người đàn ông ấy tên là Lục Thu Vũ, và giống như cái tên, ông ta như một chiếc lá không thể bám rễ, tình yêu của hai người chỉ vừa bắt đầu chưa bao lâu thì ông ta đã theo gió biển mà rời đi nơi khác.

Nghe nói mẹ tôi định đi cùng ông ta, nhưng bị cả thị trấn kéo về.

Thị trấn nhỏ này luôn đoàn kết kỳ lạ trong những chuyện như thế.

Họ nghĩ rằng, phụ nữ của thị trấn thì không thể bỏ đi với người ngoài.

Nhưng cuối cùng, cuộc hôn nhân giữa mẹ tôi và gã côn đồ nhà họ Triệu vẫn không thành.

Vì bà đã mang thai tôi.

02

Nghe tin mẹ tôi có thai, ông ngoại nổi trận lôi đình.

Ông muốn bắt mẹ tôi đi phá thai, nhưng vì nhà thờ Phật, ông sợ rằng tội lỗi sát sinh sẽ đổ lên đầu mình.

Thế nên, ông bắt đầu đe dọa, dụ dỗ mẹ tôi giấu kín chuyện này.

Nhưng mẹ tôi không muốn bỏ tôi.

Bà kể rằng, lúc đó bà nghĩ, dù tôi có là đứa trẻ như thế nào, bà cũng nhất định sẽ cho tôi được sống một cuộc đời tự do tự tại.

Nhà họ Triệu nghe tin thì nổi giận đùng đùng, không chỉ đòi lại toàn bộ sính lễ, mà còn làm ầm chuyện mẹ tôi mang thai trước khi cưới, khiến cả thị trấn đều biết.

Mẹ tôi, từ một “món hàng hot”, bỗng chốc trở thành hàng ế.

Ông ngoại ngày nào cũng lo lắng, chửi bới và đập phá đồ đạc trong nhà.

Mẹ tôi vốn định bỏ qua chuyện đời mình, chỉ cần sinh tôi ra và nuôi dạy tôi khôn lớn là được.

Nhưng ông trời dường như rất thích đùa với bà.

Mẹ của mẹ tôi, tức bà ngoại tôi, đổ bệnh vào tháng thứ hai khi mẹ tôi mang thai.

Viện phí và chi phí phẫu thuật vô cùng đắt đỏ, nhưng nếu không chữa thì đồng nghĩa với chờ chết.

Thời gian đó, ông ngoại vốn nóng tính, dễ nổi giận, cũng trở nên im lặng hơn rất nhiều, ngày nào cũng chỉ biết ngồi thở dài nhìn ra ngoài cửa sổ.

Mẹ tôi muốn đi làm kiếm tiền, nhưng người trong thị trấn coi thường bà, không ai chịu thuê.

Thấy ông ngoại lại bắt đầu ngày ngày mang quà biếu đi qua nhà bà mối, mẹ tôi liền có ý định bỏ nhà đi làm.

Nhưng đêm trước khi lên tàu, bà ngoại tôi đang dưỡng bệnh đột ngột phát bệnh.

Mẹ tôi nói, bà không thể nào quên được tiếng rên rỉ đầy đau đớn và xé lòng của bà ngoại đêm đó.

Bà kể rằng, hôm đó bà ngoại mở mắt trong bệnh viện.

Khi nhìn thấy căn phòng đầy những áo blouse trắng, bà ngay lập tức nói rằng mình không bệnh, nhất quyết đòi về nhà.

Cuối cùng, khi được báo rằng viện phí đã được thanh toán và không thể hoàn lại, bà mới run rẩy nằm xuống giường bệnh, rồi nằm sát vào trong, chừa ra nửa bên giường.

“Lại đây, Nhung Hoa, con cũng nằm xuống đi, giường này đắt lắm đấy.”

Khi ông ngoại vội vàng chạy đến bệnh viện, lần đầu tiên trong ánh mắt ông hiện rõ sự hoảng loạn.

Mẹ tôi nói bà cảm thấy rất kỳ lạ.

Rõ ràng ông ngoại hút thuốc, uống rượu, bạo hành gia đình, chẳng điều xấu nào là không làm, thậm chí còn luôn nguyền rủa bà ngoại vì không sinh được con trai, thế mà khi bà ngoại đổ bệnh, ông lại hoảng loạn như một đứa trẻ.

Trong hành lang bệnh viện, lần đầu tiên ông ngoại cúi đầu nhận lỗi với mẹ tôi.

Người đàn ông ngoài năm mươi tuổi quỳ xuống, vừa dập đầu vừa chắp đôi bàn tay thô ráp, cầu xin mẹ tôi đồng ý với yêu cầu của ông.

Ông nói, ông đã tìm được một cuộc hôn nhân tốt, người đó là người ở thị trấn bên cạnh.

Điều kiện mọi mặt đều tốt, chỉ là trong một vụ tai nạn giao thông, người đó đã mất cả bố mẹ và điếc một bên tai.

“Còn chuyện con mang thai thì sao?”

Lần đầu tiên mẹ tôi nhìn ông ngoại từ trên xuống dưới, không hề có cảm giác thỏa mãn khi trả được mối thù lớn.

Chỉ nhìn thấy mái tóc bạc và tấm lưng còng đầy gân guốc của ông.

Sự im lặng của ông ngoại nói lên tất cả.

Mẹ tôi thở dài, nói rằng bà không muốn và cũng không thể lừa dối ai.