4

Ta cứ ngỡ mình sẽ trằn trọc không ngủ được, nhưng không ngờ lại ngủ rất ngon, không mộng mị gì cả. Mãi đến khi nghe thấy tiếng bát đĩa vỡ loảng xoảng của Phùng Chiếu Thu, ta mới tỉnh dậy.

Mở cửa phòng, ta thấy bà ấy như một vị thần hộ pháp giận dữ, trừng mắt nhìn chằm chằm một phụ nữ đang đứng đối diện.

Thấy ta tỉnh, Phùng Chiếu Thu cố gắng gượng nở một nụ cười, nói: “Niệm Chi, con vào phòng trước đi.”

Ta còn chưa kịp phản ứng, thì người phụ nữ đối diện đã cướp lời, cười hớn hở gọi ta lại:

“Nhìn xem dáng vẻ này, xinh đẹp biết bao, trách sao có người nửa đêm chạy đến tìm ta làm mối!

“Niệm Chi cô nương, không phải ta nói quá đâu, cả làng Bảo Hoa này ai mà không biết nhà họ Trương của Trương Tuấn là giàu có nhất? Biết bao cô gái tranh nhau gả cho hắn, chỉ có cô nương là có phúc…”

Phùng Chiếu Thu tức giận quát: “Ngươi nói cái gì vậy? Hắn mặt dày đến cầu hôn, lại còn bày đặt lựa chọn? Còn dám nói là phúc phận của con gái ta? Khốn kiếp! Cút ngay!”

Bà mối cười gượng xin lỗi, có lẽ thấy Phùng Chiếu Thu quá dữ dằn, bà ta quay đầu trực tiếp nói với ta:

“Nam nữ đến tuổi thì phải thành thân, con gái đến tuổi mà không bàn chuyện hôn nhân thì chẳng mấy mà thành gái già không ai thèm lấy. Ta cũng chỉ có ý tốt thôi. Niệm Chi cô nương, cô nương cũng nên khuyên a nương mình, con gái lớn không giữ được trong nhà, giữ lâu rồi thành oán thôi!”

Lời bà ta nói vừa như an ủi, lại vừa mang theo ý khiêu khích.

Hầu phủ cũng đầy những trò đấu khẩu, nhưng đa phần đều uyển chuyển, bóng gió chứ hiếm khi thẳng thừng như thế này.

Phùng Chiếu Thu bị chọc tức không nhẹ, chẳng nói chẳng rằng, bà ấy quay lại bếp lấy một con dao, xông ra đầy khí thế. Bà mối thấy vậy, hoảng sợ bỏ chạy, vừa chạy vừa chửi bà ấy bị khùng.

“Ngươi như thế này thì đừng hòng gả được con gái!”

Phùng Chiếu Thu không nói nhiều: “Cút đi! Ngươi còn dám đến, ta cho ngươi nằm ngang mà ra khỏi đây!”

Cho đến khi bà mối chạy mất hút, tay của Phùng Chiếu Thu vẫn còn run rẩy.

Bà ấy đúng là tức giận thật.

“Thứ gì thế này, dám nhắm đến con gái ta! Chúng nó tưởng nhà họ Phùng không có ai hay sao? Ta nói cho mà biết, Phùng Chiếu Thu này giết bao nhiêu súc vật rồi, không ngại giết thêm ngươi đâu!”

Ta sợ bà ấy lỡ tay tự làm mình bị thương, liền giật con dao từ tay bà ấy: “Từ chối bà ta là xong, giận dữ làm gì?”

Giang Thuỵ ôm chậu nước đi tới, đứng ở cổng sân, hắt một chậu nước ra ngoài.

“Xua đi vận xui!

“Niệm Chi tỷ tỷ, tỷ không biết đâu, cái tên Trương Tuấn thì nghe kêu thế, nhưng tướng mạo chẳng đẹp tí nào!

Ngoại hình đã kém, nhân phẩm lại càng tệ!

Hắn đã lấy hai vợ, cả hai đều bị hắn đánh đến bỏ chạy. Bây giờ đã hơn ba mươi tuổi, ăn không ngồi rồi, không làm gì mà ngồi hưởng thụ.

Nhà nào tử tế trong làng cũng đều ghét hắn. Vậy mà hắn dám tới hỏi cưới tỷ! Đúng là không biết xấu hổ!”

“Muội tới trễ rồi, đáng lẽ chậu nước này phải hắt vào mặt bà mối đó, xem ai mà dám bắt nạt ai!”

Dù chuyện này khiến ta thấy khó chịu, nhưng cũng giúp ta hiểu rõ hơn về hoàn cảnh của mình. Nếu còn ở Hầu phủ, người như Trương Tuấn có lẽ đến làm phu khuân vác cũng không xứng.

Nhưng ở làng Bảo Hoa, nếu ta thực sự bàn chuyện hôn nhân, có chọn kỹ đến mấy thì cũng chỉ được một người “Trương Tuấn” tốt hơn chút mà thôi.

Khoảng cách giữa công hầu và thường dân, há chỉ dừng lại ở việc ăn uống, sinh hoạt?

Trong lòng ta dấy lên nỗi sợ hãi, có lẽ quá rõ ràng, nên Phùng Chiếu Thu nắm chặt tay ta:

“Niệm Chi, a nương đã tìm được thầy dạy chữ cho con rồi, con đi học đi. Nếu có tài, thì đi thi để vào làm quan trong nội cung. Nếu không có tài, thì học chút tính toán, chúng ta làm buôn bán.”

Đúng vậy, triều đình hiện nay có thiết lập sáu cục trong nội cung, tuyển dụng tương tự như khoa cử, không xét ngoại hình, chỉ xét tài năng.

Bàn tay của Phùng Chiếu Thu thô ráp nhưng mạnh mẽ, giống hệt như lời bà nói vậy—

“Niệm Chi, a nương tuyệt đối không để con chìm đắm ở đây đâu, tuyệt đối không!”

5

Làng Bảo Hoa từng có một người thi đỗ chức Điển ký chính thất phẩm, rồi đưa cả gia đình lên kinh thành, từ đó thoát khỏi kiếp bùn lầy.

Vì vậy, trong làng vốn có phong tục con gái cũng đi học.

Giang Thụy chính là một trong những người đó, và người thầy mà ta sắp đến bái kiến chính là thầy của nàng ấy.

Ban đầu, Phùng Chiếu Thu định đích thân đưa ta đi, nhưng sáng nay con bò nhà ta đột nhiên trở dạ, bà ấy không thể rời đi, nên đã nhờ Giang Thụy giúp ta.

“Phu tử là người trẻ, nhưng tài năng xuất chúng. Nghe nói là tiểu thư nhà quan lớn ở kinh thành, sau khi phu quân mất thì quyết chí không tái giá, đến làng Bảo Hoa này ẩn cư.”

Giang Thụy nói một mạch về thầy, như đổ đậu ra khỏi ống tre.

Tiểu thư nhà quan lớn, số phận gắn liền với tiền đồ của cha và huynh đệ, mỗi khi đi lại giao tiếp, dù chỉ nói về phấn son, trang sức, thì những lời thốt ra cũng phải cân nhắc ba phần.

Giang Thụy và ta có khả năng sẽ cạnh tranh nhau trong trường thi, thế nhưng nàng ấy lại không hề giấu giếm, điều này khác hẳn với những gì ta từng chứng kiến từ nhỏ.

Ta nói ra suy nghĩ của mình, Giang Thụy bật cười sảng khoái, nụ cười rạng rỡ như ánh bình minh.

” Niệm Chi tỷ tỷ gặp phu tử rồi sẽ hiểu.”

Nhà thầy nằm bên hồ, dựa nước mà sống, chỉ có một con đường nhỏ dẫn đến.

Bên đường liễu rủ hoa nở, đi qua cứ như chạm vào cành liễu, phong cảnh thật thanh nhã, tựa như chốn đào nguyên giữa đồng quê.

Cuối con đường là hàng rào trúc xanh, cổng trúc mở rộng. Trong sân, một phụ nữ mặc đạo bào đang đứng dưới gốc cây, hình như… đang uống rượu?

Thấy Giang Thụy đến, bà ấy vỗ trán: “Quên mất, hôm nay khai giảng!”

Giang Thụy bất đắc dĩ nói: “Phu tử, trước khi học trò khác đến, phu tử hãy mau tỉnh rượu đi!”

Tề Kiến Chân đặt bình rượu xuống, ánh mắt đảo qua mặt ta, rồi bà nói: “Con bé này, hình như ta gặp ở đâu rồi?”

Giang Thụy xoa trán: “Mấy hôm trước con có nhắc với người rồi mà, đây là con gái dì Phùng, mới từ kinh thành về. Phu tử có gặp cũng chẳng lạ gì. Phu tử mau chuẩn bị đi, giờ đã sắp đến rồi.”

Tề Kiến Chân “ồ” một tiếng: “Dì Phùng của con cũng quen mắt.”

“Chẳng quen sao được? Măng mà phu tử ăn mỗi năm đều là dì Phùng đi đào cho người mà.”

Giang Thụy quay sang ta, nói: “phu tử chưa tỉnh rượu, đang nói linh tinh thôi.

Lẽ ra chúng ta nên đến sớm để người nhớ tên tỷ, nhưng không ngờ người lại uống rượu nữa rồi. Muội nghĩ sáng nay coi như bỏ đi, chiều phu tử tỉnh là tốt rồi. Thôi, muội đưa tỷ vào chỗ ngồi.”

Ngôi trường cũng làm bằng tre, để lấy ánh sáng chỉ dựng nửa bức tường. Bên ngoài là rừng trúc, gió từ hồ thổi vào, mùi tanh của nước bị rừng trúc cản lại, chỉ còn lại hương trúc thanh mát vương trên má.

Người ta nói ba đời giàu sang mới biết ăn biết mặc, nhưng chỉ riêng nơi ở của Tề Kiến Chân đã cho thấy bà có sự tinh tế như vậy, chắc chắn xuất thân không tầm thường.

Nhưng tất cả những điều đó chẳng liên quan gì đến ta. Ta ngồi xuống trước bàn, trên bàn có một cuốn Xuân Thu. Ta từng thấy cuốn sách này trong tay Lạc Như, Hầu phu nhân đã dạy nàng từng câu từng chữ.

Còn giờ đây, cuốn sách này là của ta.

Ta sẽ không phải hé cửa nhìn trộm thứ hạnh phúc không thuộc về mình nữa.

Phùng Chiếu Thu sẽ giống như Hầu phu nhân đối với Lạc Như, giữ cho ta một mái nhà, che chở ta khỏi giá lạnh.

6

Khi Tề Kiến Chân xuất hiện lần nữa, các học trò đã đến đông đủ.

Có khoảng hơn mười người, tất cả đều là những cô nương thông minh lanh lợi.

Trong lớp học, Tề Kiến Chân không hề có vẻ lơ là như ban nãy, ngược lại, bà ấy toát lên một sự nghiêm nghị, đúng mực của người thầy.

“Phùng Niệm Chi?”

“Học trò có mặt.”

“Con đã biết chữ chưa?”

“Biết được một ít.”

“Đã đọc sách gì?”

“Tam Tự Kinh…”

Tề Kiến Chân nhướn mày: “Đường đường là Hầu phủ, mà keo kiệt như vậy sao.”

Ta cúi đầu, không đáp lời.

Bà ấy lại nói: “Tam Tự Kinh cũng tốt, những chân lý nhân sinh hầu hết đều ở trong đó, vẫn tốt hơn là bắt con đọc Nữ Giới.”

“Lần đầu con đến, ta sẽ lại nhắc qua những lời vô bổ này.”

“Các trò đã đến đây học, hẳn đều muốn học những điều thực chất. Ở đây ta không dạy nữ công gia chánh, cũng không dạy cách giữ chồng. Nếu ai muốn học để làm dâu, thì coi như vào nhầm cửa, tốt nhất là nên rời đi sớm.”

Đây là lần đầu tiên ta nghe Tề Kiến Chân giảng dạy. Bà ấy nói chuyện dí dỏm, cách truyền đạt thâm sâu mà dễ hiểu, những điển cố khó nhằn qua lời bà trở nên thật đơn giản.

Kết thúc một buổi học, ta ngồi ngẩn người, mê mẩn.

Giang Thụy kể lại dáng vẻ ngơ ngẩn của ta cho Phùng Chiếu Thu nghe, ý định ban đầu là để bà ấy vui. Thế nhưng càng kể, động tác chẻ củi của Phùng Chiếu Thu càng mạnh, lông mày càng cau lại.

“Dì Phùng, dì không vui sao?”

Phùng Chiếu Thu nói: “Vui chứ. Từ nay về sau, không ai có thể ngăn cản Niệm Chi học hành, sao ta lại không vui?”

Gió nổi lên, những sợi tóc của bà ấy quấn vào trong làn khói bụi, rồi lại rơi xuống mặt, để lại những vết hằn sâu.

Bà ấy thực sự chẳng liên quan gì đến cái đẹp.

Thế nhưng ngay lúc ấy, ta lại khao khát được trở thành bà.

Thời gian cứ thế trôi qua một cách êm đềm, mỗi sáng ta đến nhà Tề Kiến Chân học bài, đến tối về, Phùng Chiếu Thu đã nấu sẵn cơm nước đợi ta.

Bà ấy thực sự rất giỏi giang, từ lúa ngoài đồng, bò dê trong chuồng, gà vịt và rau củ ở sau vườn, hễ cái gì có thể kiếm tiền, bà đều không bỏ sót.

Ta muốn ra giúp một tay, nhưng bà luôn từ chối. Đây là việc duy nhất bà không chiều theo ý ta.

Bà ấy đang cố gắng thắng Hầu phu nhân.

“Trước đây con không phải làm, bây giờ cũng không cần làm.”

Nhớ lại vẻ mặt bà ấy khi nói câu đó, ta bật cười.

Giang Thụy ghé vào, hỏi:

“Đọc Tả Truyện mà cười thành thế này à?”

Ta không tiện nói ra, chỉ cười lắc đầu.

“Một tiểu thư đúng chuẩn, từng lời từng hành động đều cao quý. Giang Thụy à, ngươi cứ cố tới gần cũng chẳng có ích gì, người ta chẳng thèm để ý ngươi đâu.”

Đồng học mỗi người một tính cách, khó tránh khỏi việc không hòa hợp. Phương Vân là một người như thế, tính tình như nhím, gặp ai cũng muốn chọc vài câu.

Giang Thụy lườm nàng ta: “Liên quan gì đến ngươi?”

Phương Vân đập bàn đứng dậy: “Ngươi có thái độ gì thế?”

“Ngươi thế nào thì ta thế đó. Sao, chỉ có ngươi mới được quyền chỉ trỏ bọn ta à? Ta thấy người tự coi mình là tiểu thư chính là ngươi đấy.”

“Đúng, ta là tiểu thư, còn ngươi là nha hoàn, được chưa? Ngày nào cũng bám đuôi Phùng Niệm Chi làm tay sai, chẳng thấy ngại sao?”

Giang Thụy tức quá, liền ném quyển sách vào mặt Phương Vân, Phương Vân giận dữ, lao thẳng vào, hai người nắm tóc nhau lăn ra đất mà đánh.

Chúng ta can ngăn thế nào cũng không tách ra được, trong lúc lộn xộn, ta bị đẩy ngã vào góc tường, làm đổ một cái chậu sứ dùng để làm mát.

Tiếng vỡ của chậu sứ cuối cùng cũng khiến hai người dừng lại, họ nhìn chậu sứ trên sàn, hít một hơi lạnh.

Trong khoảng im lặng, Tề Kiến Chân đến.

Bà ấy nhìn hai người đang nằm lăn dưới đất, chép miệng: “Hai trò lại chơi trò này à?”

Rồi bà ấy nhìn đống gốm sứ vỡ dưới đất, kinh ngạc: “Chơi thì chơi, sao lại lăn đến chỗ ván đinh thế này? Định chuộc tội với ai à?”

Ta vội vàng xin lỗi: “Thưa phu tử, con không cố ý… Không biết cái chậu này bao nhiêu tiền, để con về nhà lấy tiền bồi thường.”

Tề Kiến Chân nói: “Ồ, cái chậu sứ đó không phải của ta.”

Nếu không phải của bà ấy, chắc không phải giá trên trời.

Ta vừa thở phào nhẹ nhõm, bà lại nói: “Là của phu quân quá cố của ta, trò đốt chút tiền giấy là được rồi.”